Kết luận điều tra cho thấy, ông Võ Tấn Hoàng Văn với vai trò là tổng giám đốc điều hành SCB đã phê duyệt việc hợp tác với Công ty chứng khoán Tân Việt TVSI để triển khai giới thiệu sản phẩm trái phiếu tại 239 chi nhánh Ngân hàng SCB.

Bà Trương Mỹ Lan và vụ lừa trái phiếu SCB: 'Cô gửi tiết kiệm sao thành ra trái phiếu thế này?'

Theo kết luận điều tra, bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã phát hành 25 gói trái phiếu khống, không có tài sản đảm bảo. Tổng giá trị 25 gói trái phiếu này đến nay còn dư nợ hơn 30.081 tỉ đồng của hơn 35.000 nhà đầu tư.

Theo kết luận điều tra vụ án Vạn Thịnh Phát và Ngân hàng SCB ở giai đoạn 2 của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an, bà Trương Mỹ Lan có khả năng đối mặt với ba nhóm tội: "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Rửa tiền" và "Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới".

Trong đó, tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" liên quan đến việc người dân mua trái phiếu của các công ty có liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát tại SCB.

Bộ Công an xác định những trái chủ sở hữu 25 mã trái phiếu của bốn pháp nhân gồm Công ty Bất động sản An Đông, Công ty Đầu tư An Thuận, Công ty Sunny World và Công ty Dịch vụ Thương Mại TP HCM là bị hại của vụ án.

Kết luận điều tra của Bộ Công an dẫn lời khai của bà Trương Mỹ Lan rằng, trong một bữa cơm trưa tại trụ sở Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vào năm 2018, bà Lan đã mời những nhân vật chủ chốt để bàn bạc về kế hoạch phát hành trái phiếu nhằm xử lý các khoản nợ của Ngân hàng SCB.

Những nhân vật này gồm: Đinh Văn Thành, Chủ tịch HĐQT SCB; Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng Giám đốc SCB; Nguyễn Phương Hồng, Phó Tổng Giám đốc SCB; Nguyễn Tiến Thành, Chủ tịch, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán TVSI và Hồ Bửu Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.

Cuộc họp này nhằm vạch ra kế hoạch dùng Công ty An Đông và các công ty khác phát hành trái phiếu riêng lẻ, huy động tiền từ người dân để xử lý khó khăn tài chính cho Ngân hàng SCB.

Sau đó, các nhân sự chủ chốt của Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoán Tân Việt TVSI, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát cùng các công ty tổ chức phát hành trái phiếu đã họp bàn, lên phương án tạo lập trái phiếu.

Theo đó sẽ thông qua Công ty Chứng khoán TVSI và Ngân hàng SCB phát hành và chào bán trái phiếu cho người dân với lãi suất cao hơn lãi suất gửi tiết kiệm tại hệ thống Ngân hàng SCB.

Qua thảo luận sơ bộ, bà Trương Mỹ Lan muốn huy động khoảng 10.000 tỷ đồng và lựa chọn Công ty An Đông là công ty đầu tiên của tập đoàn phát hành trái phiếu.

Theo ông Hồ Bửu Phương, lựa chọn công ty An Đông vì nó gắn liền với uy tín của bà Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đây cũng là công ty có hoạt động kinh doanh thực tế và bà Lan cũng đảm bảo về việc thu xếp nguồn thanh toán trả nợ trái phiếu. Trong bốn pháp nhân phát hành trái phiếu thì công ty An Đông cũng là nguồn huy động tiền từ trái phiếu chiếm đa số.

Phương thức thực hiện như sau: một số nhân vật chủ chốt của Ngân hàng SCB, Công ty Chứng khoánTVSI và các Công ty thuộc Tập đoàn VTP đã lợi dụng quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP để hợp thức mục đích phát hành trái phiếu và tạo các giao dịch ảo giữa cá nhân và doanh nghiệp trong hệ thống Ngân hàng SCB nhằm tạo lập trái chủ sơ cấp gồm một số công ty: WMC, VIPD, VN GROL, Tập đoàn Đầu tư Vạn Thịnh Phát và DUC.

Bản chất các công ty này đều thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và không có đủ nguồn tiền để mua trái phiếu của các công ty là An Đông, Quang Thuận, Sunny World. Tuy nhiên, các công ty này vẫn mua gần 250 triệu trái phiếu của Công ty An Đông với tổng trị giá gần 25.000 tỷ đồng, sau đó bán cho nhà đầu tư thông qua TVSI và SCB để thu tiền và chiếm đoạt.

Sau khi Công ty Chứng khoán TVSI chuyển tiền về, các đối tượng đã thực hiện giao dịch rút tiền để sử dụng tại Ngân hàng SCB Chi nhánh Sài Gòn, Bến Thành bằng hai hình thức rút tiền mặt trực tiếp và cho các cá nhân được thuê đứng tên ký chứng từ rút tiền mặt, nộp tiền mặt vào các tài khoản chỉ định. Sau đó, tiếp tục đi lệnh chuyển tiền vào các tài khoản để sử dụng cho các mục đích.

Theo đó, phương án đi lệnh cụ thể: Cá nhân nộp tiền mặt vào tài khoản trái chủ sơ cấp để vay, góp vốn => Trái chủ sơ cấp chuyển tiền đến Tổ chức phát hành để mua sơ cấp toàn bộ hơn 308 triệu trái phiếu => Tổ chức phát hành chuyển tiền đến công ty đối tác để đầu tư thực hiện Dự án sinh lời => Công ty đối tác chuyển tiền cho các cá nhân theo Hợp đồng “hứa chuyển nhượng cổ phần” => Các cá nhân ký chứng từ rút tiền, hoàn tất dòng tiền khống.

Bộ Công an kết luận, từ năm 2018 đến năm 2020, Công ty Chứng khoán TVSI, Ngân hàng SCB và Tập đoàn VTP đã sử dụng bốn công ty phát hành 25 mã trái phiếu “khống”, không có tài sản đảm bảo, gồm:

Tổng khối lượng trái phiếu là 308.691.388, thu về 30.869.138.800.000 đồng của các trái chủ.

C03 kết luận, tiền thu được từ hoạt động bán trái phiếu không được sử dụng đúng mục đích phát hành trái phiếu là đầu tư vào các dự án kinh tế để sinh lời, đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả gốc và lãi cho các trái chủ.

Thay vào đó, bà Lan và đồng phạm đã rút tiền và sử dụng toàn bộ số tiền huy động được từ bán trái phiếu cho các mục đích khác dẫn đến không có đủ nguồn tiền để đảm bảo chi trả gốc và lãi đến hạn cho các trái chủ.

Ngoài bà Trương Mỹ Lan bị tuyên tử hình trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án ở giai đoạn 1 thì ông Đinh Văn Thành (đang bị truy nã) và ông Võ Tấn Hoàng Văn bị tuyên chung thân. Ông Hồ Bửu Phương lãnh án 20 năm tù. Bà Nguyễn Phương Hồng và ông Nguyễn Tiến Thành đã qua đời ngay sau khi bà Lan bị bắt giữ tháng 10/2022.

Nguồn hình ảnh, Ủy ban chứng khoán Hà Nội